- Het begrip metaverse wordt steeds vaker gebruikt, maar de betekenis ervan is nog vaag
- Meta, het nieuwe overkoepelende bedrijf van Facebook, gaat vol inzetten op het bouwen van een metaverse.
- Verschillende bedrijven werken aan een eigen invulling van het begrip metaverse, dat grofweg verwijst naar een virtuele omgeving waarin deelnemers gepresenteerd worden door avatars.
ANALYSE – De kans is heel groot dat je de afgelopen tijd het woord ‘metaverse’ ergens hebt horen vallen. Tegelijkertijd is de kans ook best groot dat je niet helemaal snapt wat dat woord nu eigenlijk betekent. En dat is begrijpelijk, want de metaverse is een vaag concept.
Dat komt voornamelijk omdat de metaverse eigenlijk een toekomstvisie is die nog niet bestaat. Maar het grappige is dat het idee van de metaverse helemaal niet nieuw is. Het idee bestaat al jaren en dook voor het eerst op in het dertig jaar oude boek boek Snow Crash van Neal Stephenson.
Stephenson omschreef de metaverse als een virtuele ruimte die alle virtuele werelden aan elkaar verbindt door gebruik te maken van het internet en augmented reality (realiteit aangevuld met digitale elementen)
Wat zou de metaverse kunnen zijn?
We moeten toegeven Stephensons omschrijving vrij vaag is. Daarom is het wellicht handiger om naar wat meer recente referenties te kijken in de vorm van films.
Neem bijvoorbeeld The Matrix of Ready Player One. Beide films tonen een versie van wat in essentie de metaverse kan zijn: een virtuele wereld waarin mensen zich kunnen manifesteren als een avatar.
In The Matrix pluggen mensen letterlijk in bij de realiteit die wij kennen. De film zou impliceren dat we allemaal in een simulatie leven en eigenlijk gebruikt worden als energiebron voor robots. Klinkt niet bepaald als een aantrekkelijk toekomstbeeld.
In Ready Player One leeft de hoofdpersoon in een wereld waar niets moois meer van over is. Hij transporteert zichzelf naar een virtuele wereld waar hij de held is door een VR-set op zijn hoofd te zetten. Het is een uitvlucht van de nare wereld waar hij dagelijks in leeft naar een wereld waarin hij zou willen leven.
Het aparte van vrijwel alle voorbeelden van een metaverse in boeken en films, is dat ze zich afspelen in werelden waar je als mens niet in zou willen leven.
De bedenkers van de verhalen zien vrijwel zonder uitzondering een door de mensheid verwoestte wereld voor zich. Het is dan ook niet zo gek om te bedenken dat je als mens een uitvlucht zoekt in een digitale omgeving waar je niet met buitensporige milieuvervuiling en vijandige robots te maken hebt.
Mark Zuckerberg en de metaverse
Of topman Mark Zuckerberg van Facebook ook hoopt dat de wereld in rap tempo verslechtert, weten we niet. Zeker is wel dat hij de metaverse als onze toekomst ziet.
Hij kan het idee van een nieuwe virtuele wereld niet loslaten en is met zijn bedrijf Meta, de nieuwe overkoepelende naam van Facebook, vol aan het inzetten op nieuwe technologie. Zuckerberg gooit er letterlijk miljarden dollars en tienduizenden mensen tegenaan om het te bouwen.
Wat houdt dat in? Dat is, net als het principe van de metaverse, nog een beetje vaag. Tijdens de conferentie Facebook Connect probeerde Zuckerberg het uit te leggen, maar ook daar kwam hij niet verder dan een schets van een vaag toekomstbeeld.
Zuckerberg ziet de metaverse voor zich als een lieve virtuele wereld waarin je als avatar verschijnt. In die wereld is alles mogelijk. Je kunt als robot een potje kaarten in een ruimtestation met je vrienden, maar je kunt ook gewoon door je eigen woning wandelen.
Je kunt je virtuele woning in dat geval naar wens aanpassen met spullen die je in het echt niet hebt, of die helemaal niet bestaan.
Zuckerberg denkt ook dat je prima thuis kunt werken in zijn perfecte virtuele wereld. Hij ziet het voor zich dat, als je in de metaverse achter je computer gaat zitten, je in de echte wereld ook achter je fysieke computer zit. Alle data die je computer op het scherm toont, krijg je door je vr-bril aangevoerd.
Alsof dat nog niet ver genoeg gaat, denkt Zuckerberg dat we onze leuke ervaringen in de echte wereld ook liever virtueel gaan meemaken. Volgens de techondernemer kun je dan namelijk altijd vooraan staan bij concerten van je favoriete bands. Samen met je vrienden natuurlijk, al worden die dan om onverklaarbare reden als hologram naast je geprojecteerd.
Je zou ook naar de virtuele sportschool kunnen gaan en privéles krijgen van een echte leraar die ook als hologram in jouw sportschool verschijnt.
Facebook in de echte wereld
Zuckerberg denkt dat we graag inpluggen in zijn versie van de perfecte wereld. Ook gelooft hij dat we zijn Facebookwereld aan onze realiteit willen toevoegen. Hij noemt dit project Nazare en het is een bril die digitale elementen op de lenzen projecteert.
Het is een andere visie op de metaverse waarin de virtuele wereld zich met onze dagelijkse realiteit vermengt. Denk hierbij aan iets simpels: als je de bril op hebt verschijnt er een digitale poster met een aanbieding op de etalage van een winkel, als je ernaar kijkt. Het kan ook wat uitgebreider met vrienden die als hologram in je beeld verschijnen zodat je ermee kunt praten alsof ze er echt zijn.
De gemene deler tussen de twee versies van de metaverse is dat je met een bril op moet lopen. Om je onder te dompelen in de virtuele wereld moet je met een VR-set op je hoofd lopen, en om de Facebookwereld naar de realiteit te halen, moet je de Project Nazare-bril op je neus zetten.
Waar staan we nu?
In de praktijk is het idee van de metaverse nog een ver-van-mijn-bed-show. Verder dan een game spelen in VR komen we nog niet. Er zijn wel virtuele werelden waarin je je als avatar kunt voordoen, maar dit is nog zo beperkt dat we het amper een metaverse kunnen noemen. Het is in dit geval eerder een videospel.
Dat is de visie die game-ontwikkelaar Epic aanhoudt bij de metaverse. Dit bedrijf wil haar superpopulaire game Fortnite omtoveren in een metaverse waarin meer mogelijk is dan alleen tegenstanders doodschieten. Je zou er ook als je avatar naar een concert kunnen gaan, vergelijkbaar met wat Facebook in gedachten heeft. Alleen doe je het in Fortnite vanachter je pc of gameconsole.
Epic heeft dit ook al toegepast. In augustus van dit jaar trad Ariana Grande op in de gamewereld waarbij alle Fortnite-spelers aanwezig konden zijn.
Maar je kunt vraagtekens zetten bij de visie van Epic Games op de metaverse. Je stapt namelijk niet echt zelf in een virtuele wereld, maar je bestuurt een figuur in een videospel.
Als je die definitie aanhoudt, dan zijn games als GTA ook allemaal metaverses en is dit nieuwe principe al sinds 21 oktober 1997 (toen kwam de originele Grand Theft Auto uit) door een breed publiek geaccepteerd.
Acceptatie?
Er zijn nog wat beren op de weg naar een brede acceptatie van een metaverse zoals Facebook dat - sorry, Meta - voorstelt. De eerste die opkomt is de vraag of mensen er überhaupt wel op zitten te wachten om als avatar in een virtuele wereld sociale interacties te ondernemen.
En stel dat we er allemaal massaal intrappen, dan moeten we ook allemaal aan een VR-set. Die kosten al snel enkele honderden euro’s.
Als we ervan uitgaan dat ook iedereen een VR-set koopt, dan komen we aan bij de reputatie van Facebook. Die is er de laatste tijd niet beter op geworden door verschillende privacyschandalen. Kortom, grootschalige acceptatie van een virtuele wereld waarin we de helft ons leven (of misschien zelfs ons hele leven) moeten gaan doorbrengen, zit er voorlopig niet in.
Het lijkt er dus vooral op dat we de aankomende jaren nog veel met de term metaverse geconfronteerd zullen worden, zonder dat dit een tastbare realiteit wordt.
In de tussentijd zullen we zien hoe de verschillende bedrijven hun versie van de metaverse gaan vormgeven en of het duidelijker wordt wat de metaverse nu eigenlijk is.
